Co to jest masło klarowane, inaczej zwane ghee i dlaczego warto go używać?

W moich przepisach bardzo często pojawia się masło klarowane i niektóre z Was zadały mi pytanie – co to jest, jak to się robi i dlaczego warto tego używać. Masło klarowane w kuchni hinduskiej, ajurwedyjskiej i wśród joginów na całym świecie nazywane jest ghee. Pisałam już o nim w moich książkach pt. „Smak szczęścia” i „Smak miłości”. Dlaczego? Bo jest bardzo zdrowe, a w dodatku bardzo pyszne i praktyczne w użyciu. Nadaje potrawom wyjątkowego smaku i aromatu, oraz podnosi ich wartość odżywczą. Chociaż jest absolutną klasyką i podstawą gotowania, nie znam go z mojego dzieciństwa, lecz poznałam je wtedy, gdy zaczęła się moja przygoda ze zdrową, pyszną i magiczną kuchnią ajurwedyjską.

Przedtem znałam masło podgrzane i roztopione, ponieważ w naszym kraju polewa się nim niemal wszystko – od klusek po warzywa :). Niestety trochę zbyt często i zbyt dużo… Chyba dlatego zainteresowana kuchnią zdrową i lekką temat podgrzewanego masła zupełnie zignorowałam. Opowiedziała mi o nim dopiero Iwona, moja cudowna nauczycielka jogi i specjalistka/czarodziejka kuchni ajurwedyjskiej. Masło klarowane (czyli ghee) jest tam absolutną podstawą zdrowego, sattwicznego (najlepszego dla ciała, umysłu i ducha) gotowania. Dzisiaj już nie wyobrażam sobie mojej kuchni bez niego! Przyrządzam na nim niemal wszystkie potrawy, które wymagają tłuszczu (za wyjątkiem pieczenia), niezależnie od tego w jakim stylu danego dnia gotuję. Oczywiście mam również mnóstwo przeróżnych olejów roślinnych, które uwielbiam, ale masło klarowne w mojej kuchni zajmuje bardzo ważne i szczególne miejsce.

Najprościej mówiąc masło klarowane jest to masło oczyszczone. Podczas procesu powolnego podgrzewania warstwa substancji stałych (zanieczyszczeń) i ciekłych (najczystsze masło) oddzielają się od siebie. W efekcie otrzymujemy najzdrowszy tłuszcz, którego możemy używać do wszelkich celów kulinarnych. Jest przepyszne – ma bardziej wyrazisty, a jednocześnie bardziej delikatny smak niż masło, z lekko orzechową nutą. Odrobina masła klarowanego dodana np. do zwykłej kaszy gryczanej sprawia, że moja córeczka zajada ją z wielkim apetytem :).

Współcześni naukowcy badając właściwości masła klarowanego potwierdzili, to co mistrzowie ajurwedy wiedzieli od tysięcy lat. Ghee działa łagodząco na układ trawienny, przyśpiesza gojenie ran i wszelkich żołądkowo-jelitowych stanów zapalnych. Nie podnosi poziomu złego cholesterolu we krwi. Zawiera kwas tłuszczowy o właściwościach przeciwnowotworowych. Wzmacnia organizm, ponieważ podnosi w organizmie poziom substancji przeciwwirusowej zwanej interferonem. Poprawia wchłanianie oraz odżywczą wartość pożywienia. Wspiera funkcje odnowy fizycznej, a nawet mentalnej naszych organizmów (to już wiedza z ajurwedy, gdzie pożywienie ma wpływ na emocje i uczucia). Można je przechowywać przez kilka tygodni, nawet nie trzymane w lodówce! Jest czyste, pozbawione substancji stałych (zanieczyszczeń), więc nie jełczeje. Doskonałe dla całej rodziny, od niemowlaków po seniorów. Dodaję je do zup, warzyw, kasz, ryb i makaronów… Generalnie niemal do wszystkiego :).

Jak zrobić masło klarowane w domu?

Dobrej jakości, świeże i nie solone masło rozpuść w suchym garnku o grubym dnie, na średnim ogniu. Gdy masło się roztopi i lekko zagotuje, na wierzchu pojawi się piana. Wtedy szybko zredukuj ogień do minimum (nie można go gotować i podgrzewać do zbyt wysokiej temperatury!) i gotuj bez przykrycia, od czasu do czasu mieszając. Zbieraj łyżką to, co wypłynęło na powierzchnię. To są właśnie zanieczyszczenia (tzw. szumowina), których chcemy się pozbyć. Należy uważać, aby masła nie przypalić!

1/2 kg masła gotujemy 15 minut
1 kg masła gotujemy 30 min

Gotowe masło klarowane powinno być przezroczyste i mieć złoty kolor. Można je przelać przez gazę, aby pozbyć się ciemnych, stałych substancji, które osiadły na dnia garnka. Ja zwykle odstawiam masło na chwilę, a gdy zanieczyszczenia opadaną na dno, po prostu delikatnie przelewam czyste masło do szklanego lub ceramicznego naczynia.

Nie powinno się go przykrywać dopóki nie ochłodzi się do temperatury pokojowej. Odstawione w chłodne miejsce stężeje. Z 1 kg masła otrzymamy ok 0,8kg masła klarowanego.

Gotowe klarowane masło można już kupić w wielu sklepach spożywczych.

Znam dziewczyny, które podczas przygotowywania masła klarowanego śpiewają mantry, aby dodatkowo była w nim energia uzdrowienia :). Ja również tak robiłam zanim na świat przyszła moja córeczka. Teraz brakuje mi na to czasu, ale tęsknię za tym. Śpiewanie i modlenie się podczas przygotowywania potraw jest również częścią naszej polskiej tradycji. Przyznam szczerze, że ja gotując zawsze w duchu się modlę. I jestem pewna, że takie potrawy są nie tylko smaczniejsze, ale również zdrowsze. To się nazywa prawdziwe czarowanie w kuchni. Spróbujcie!

Pozdrawiam Was ciepło! 🙂

Czarodziejka Agnieszka